Hoe maak je lesstof inzichtelijk?

Weet jij nog hoe je vroeger leerde voor vakken zoals geschiedenis en aardrijkskunde?

Maakte je aantekeningen?

En samenvattingen?

Of mindmaps?

Of las je de stof door en was dat voldoende voor je?

En hoe doet jouw kind dat nu?


Ik maakte altijd samenvattingen want ik was een talig kind en wij hadden destijds nooit uitleg gehad over mindmaps. Het onderwijs hield toen nog geen rekening met beelddenkers. Tegenwoordig weten we dat niet iedereen op dezelfde manier leert en dat visuele aspecten absoluut belangrijk zijn in het lesmateriaal. Toch zijn de meeste lesmethodes nog talig geschreven.


Binnen mijn praktijk zie ik soms hele uitgebreide samenvattingen waarbij de belangrijkste zinnen rechtstreeks over zijn genomen uit het boek. De leerling heeft dan weliswaar de kern uit de context gehaald, maar de vraag is of deze leerling ook verbanden heeft gelegd. Bij doorvragen blijkt dit meestal niet het geval te zijn.


Verbanden leggen is absoluut belangrijk want een toets bestaat altijd uit reproductie-, inzicht- en toepassingsvragen en met het leren van de lesstof alleen, kun je alleen de reproductievragen beantwoorden. Ook met het maken van een samenvatting waarbij je alleen de belangrijke zinnen overschrijft, zul je niet veel verder komen dan het beantwoorden van de reproductievragen.


Het maken van een mindmap dwingt je om verbanden te leggen. Bij een mindmap kun je geen hele zinnen opschrijven, maar alleen kernwoorden. Deze kernwoorden kun je vinden door de 5 W & H vragen (wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe) te stellen. Tussen deze kernwoorden leg je door middel van pijlen weer verbanden. In de afbeelding hierboven zie je een mindmap die ik, samen met leerling, gemaakt heb van een paragraaf uit het aardrijkskundeboek.


Ondanks dat de huidige lesmethodes talig zijn geschreven, lenen ze zich heel goed voor het maken van mindmaps. Ik adviseer mijn leerlingen altijd om per paragraaf een mindmap te maken en dan per kopje een tak aan te maken. Deze takken geef je verschillende kleuren waardoor het visuele gedeelte van je hersenen wordt aangesproken. Vind je het leuk om erbij te tekenen? Doe het alsjeblieft, ook al denk je dat je niet kunt tekenen. De hersens koppelen jouw eigen tekening aan de stof en daardoor wordt de stof in het lange termijn geheugen opgeslagen. Geen enkele mindmap is hetzelfde en dat maakt dat mindmappen ook voor een stuk creativiteit zorgt.


Leerlingen moeten vaak de omschrijving van begrippen kennen. ‘Dat kan dus niet in een mindmap’ is een opmerking die ik vaak hoor. Dat klopt inderdaad, maar daarvoor zijn weer oplossingen. Je kunt kaartjes maken waarop je de omschrijving van de begrippen noteert en deze kun je m.b.v. een post-it op je mindmap plakken bij de begrippen. Nog handiger is het om de omschrijving afgedekt om de mindmap te plakken. Zodoende kun je je jezelf meteen overhoren.


Ook is het mogelijk om een conceptmap te maken. Een conceptmap is een soort mindmap waar je wel begrippen en omschrijvingen in kunt noteren, maar waar ook de verbanden duidelijk worden. Het maken van een conceptmap is ook goed te doen met de huidige lesmethodes.


Er zijn dus meerdere manieren om lesstof ‘samen te vatten’. Het is goed om jouw kind daarmee te laten experimenteren zodat je weet welke manier het beste bij hem of haar past. Aan de hand van hun mindmap, conceptmap of samenvatting laat ik leerlingen de stof aan mij uitleggen. Op het moment dat de leerlingen dit zonder mindmap, conceptmap of samenvatting kunnen, weet ik dat ze inzicht in de stof hebben en het kunnen reproduceren. Voor het toepassen van de stof laat ik leerlingen vaak oefenopgaves maken. Uiteraard is het ook belangrijk om de aanpak aan te passen aan de specifieke vakken. Voor een vak als wiskunde bijvoorbeeld is het verstandig om te focussen op het oefenen met opgaves.


In de cursus ‘Beter leren’ die speciaal voor eerstejaars middelbare scholieren is opgezet, gaan de leerlingen, na uitleg, aan de slag met het maken van zowel samenvattingen, mindmaps als ook van conceptmappen. Dit passen we toe op de stof waar de leerlingen op dat moment mee bezig zijn. Het ‘leren leren’ staat in deze cursus centraal waarbij ook aspecten zoals plannen, structureren, woordjes leren en leren voor de verschillende vakken aan de orde komen. De cursus is bewust kleinschalig (max 5 personen), zodat er persoonlijke aandacht voor elke leerling is.


Gun jij jouw kind ook een fijne tijd op de middelbare school?


Dan is deze praktische cursus zeker een aanrader!


Met de vaardigheden die jouw kind hier ontwikkelt, zal hij of zij zich makkelijker nieuwe zaken eigen maken.


Zodat hij of zij zich prettiger voelt op school.


En jij het beter los kunt laten.


Hoe zou dat voor je zijn?


De cursus omvat vijf lessen. Elke les duurt 1 uur en 30 minuten. De investering bedraagt €165,00. Meld je je aan voor 9 juli? Dan betaal je €150,00. De cursus start in september 2020 in week 38.
Wil je meer weten over deze cursus? Kijk dan op mijn site of mail me op info@heilersigstudiecoaching.nl
.